PEACE en LOVE de nieuwe vuistregels bij herstel van een acute blessure
1 november, 2022
Peace” en “Love” de (nieuwe) vuistregels bij herstel na een acute blessure
Wat moet je doen bij een acute spier of bandblessure?
Inzichten veranderen vaak, zo ook hoe te handelen bij een acute blessure. Zo werd vroeger bij een verzwikte enkel direct de ijspakking op de enkel gelegd en bestond er discussie of de schoen nu wel of niet uit moest. De schoen mag je gerust uitdoen. Deze aanhouden zal het ontstaan van een zwelling niet verhinderen. Ook werd lange tijd geadviseerd om te koelen bij letsel om de zwelling te verminderen/voorkomen. Echter voor dit advies is geen duidelijk wetenschappelijk bewijs. Koelen blijkt wel als pijndemping een goed effect te hebben en is om deze reden een overweging om toe te passen. Het ontstaan en de aanwezigheid van een zwelling is zelfs zeer nuttig en heeft een belangrijke functie in het herstel. Hierover lees je verderop meer.
Door voortschrijdend inzicht is men gekomen tot een andere benadering van deze blessures. Kernbegrippen hierbij zijn “PEACE” en “LOVE”, maar wat houdt dat nu in? Peace and Love
Peace staat voor de benadering in de acute fase, dit is direct na het ontstaan van de blessure, Love voor de benadering na de acute fase, dit noemen we de herstelfase.
- Protect (bescherm): Zorg ervoor dat het betreffende gewricht/spier dag 1-3 beschermd wordt door het minder/niet te belasten of te zorgen dat het weinig kan bewegen. Dit kan onder andere door het aanleggen van tape waarbij het betreffende gewricht beperkt wordt in het bewegen. Daarnaast kan het lopen met krukken er voor zorgen dat het gewricht minder belast wordt. De fysiotherapeut is gespecialiseerd in het tapen van deze acute blessures.
- Elevatie (omhoog leggen): Leg het betreffende lichaamsdeel hoger dan het hart zodat de afvoer van vocht optimaal is. Bij letsel is er al snel sprake van zwelling. Het is belangrijk voor het herstel dat het vocht dat ontstaat ook snel weer afgevoerd wordt waardoor het zo min mogelijk hinder vormt in het verdere herstel.
- Avoid (vermijd) onstekingsremmers (ibuprofen, diclofenac en naproxen): Het gebruik van ontstekingsremmers kan mogelijk op de langere termijn het herstel vertragen. Het hebben van ontstekingsreacties zoals onder andere zwelling, warmte en pijn zijn juist belangrijk bij de eerste fase van het herstel. In het vocht zitten allerlei stoffen die zorgen voor het herstel. Laat het lichaam haar werk doen, zij weet het best wat er moet gebeuren. Door het gebruik van ontstekingsremmers wordt de zwelling verminderd waardoor deze herstelstoffen ook in mindere mate aanwezig zullen zijn.
- Compress (compressie): Het aanleggen van tape of bandages kan ervoor zorgen dat er geen overmatige zwelling optreed. Een sportverzorger of fysiotherapeut kent de juiste techniek om dit goed aan te leggen.
- Education Educatie is zeer belangrijk. Wanneer jij als patiënt/sporter weet wat wel en niet goed is om te doen, zal het herstel voorspoediger gaan. Dit valt en staat met een goede diagnose. Jouw fysiotherapeut kan je hierbij helpen en adviseren.
Als de eerste fase (dag 0-5) met PEACE is doorlopen heeft de blessure LOVE nodig:
- Load (belasting): Het gedoseerd en progressief belasten van het weefsel stimuleert het herstel. Het hervatten van de dagelijkse activiteiten speelt hierin een belangrijke rol zodra het weefsel dit toelaat. Het gebruik van passieve technieken (o.a. massage, passief rekken, etc) zal het weefsel uiteindelijk niet sterker maken. Door te bewegen met mate en dit geleidelijk verder op te bouwen wordt het weefsel geleidelijk sterker.
- Optimism (optimisme): Het brein speelt een belangrijke rol in de revalidatie. Angst en depressie kunnen factoren zijn die het herstel belemmeren. Ze kunnen zelfs een belangrijkere rol spelen dan het fysieke letsel zelf. Het is van belang om vertrouwen te hebben dat de blessure weer zal herstellen. Goede educatie en adviezen spelen hierbij een belangrijke rol.
- Vascularisation (doorbloeding): Het doen van oefeningen waarbij het cardiovasculaire systeem (hart-longen, oftewel conditionele training) wordt gebruikt heeft een positief effect op het herstel. Door de training zal de algehele, en dus ook de lokale, doorbloeding verbeteren, neemt de beweeglijkheid toe, zullen werkzaamheden beter of eerder hervat kunnen worden en zorgt het er voor dat er minder pijnmedicatie nodig is.
- Exercise (trainen): Er is veel en sterk bewijs dat het doen van oefeningen het herstel bevorderd. Ze zorgen ervoor dat de beweeglijkheid, kracht en balans weer verbeteren. Tijdens het doen van de oefeningen is pijn een leidende factor in de opbouw van de belasting. Enige gevoeligheid gedurende de oefeningen in niet verkeerd en zelfs herstelbevorderend. De fysiotherapeut is de specialist in bewegen en kan jou hier goed in begeleiden.
Heb je een acute blessure opgelopen? Raadpleeg dan dit stappenplan en onthoud: Eerst PEACE, oftewel relatieve rust, daarna LOVE (liefde, aandacht en actie) om optimaal te herstellen. Wij kunnen je hierbij adviseren en begeleiden.
Sportieve Groet,
Team Fysiotherapie Beuzenberg
Fysio Groningen NoorderhavenFysiotherapie Groningen WesterhavenFysiotherapie Groningen GriffewegFysiotherapie Peize